Nr.1. Tabele Stathama. Zaktualizowana lista E-dodatków do żywności.

Tabele Billa Stathama zawarte w książce jego autorstwa „E213 tabele dodatków i składników chemicznych czyli wiesz, co jesz” zawierają listę związków chemicznych, dopuszczonych do stosowania jako dodatki do żywności. Otrzymujemy do dyspozycji bardzo wyczerpujący informacyjnie materiał: obok nazwy E-substancji jest wskazane jej pochodzenie (np. z produktów GMO lub zwierzęcych), podany E-kod, np. E300, funkcja (np. konserwant), potencjalne skutki zdrowotne powodowane spożywaniem E-dodatku oraz informacja, w jakich produktach spożywczych E-składnik jest stosowany. Dowiadujemy się również o innych zastosowaniach danej substancji (np. w kosmetykach). Czytelność tabel zwiększają znaki graficzne w postaci ikonek oraz zastosowanie kolorów informujących o stopniu szkodliwości konkretnego E-składnika.

Czy warto książkę zakupić i zgłębiać wiedzę o E-składnikach? Możecie o tym zdecydować po przeczytaniu recenzji Marty z Kulinarnej Czytelni. Ja jestem z zakupu bardzo zadowolona.

Proponuję Wam do wykorzystania listę E-składników, którą opracowałam głównie na podstawie tabel Stathama. Po wydrukowaniu (plik dostępny tutaj) możecie ją złożyć i zabierać na zakupy jako narzędzie pomocne przy rozszyfrowywaniu E-kodów.

Podział E-składników według funkcji przy produkcji żywności 

E100-E199 – barwniki
E200-E299 – konserwanty
E300-E399 – przeciwutleniacze
E400-E499 – emulgatory, stabilizatory, środki zagęszczające
E500-E599 – dodatki o zróżnicowanym przeznaczeniu
E600-E699 – wzmacniacze smaku
E700-E799 – antybiotyki
E900-E1299 – dodatki do żywności o różnym zastosowaniu
E1300-E1400 – modyfikowane skrobie

Skrócona lista E-składników. Opracowane głównie na podstawie tabel Stathama.

Oznaczenia

nieszkodliwy, uznany za bezpieczny

podejrzany

niebezpieczny

zalecana ostrożność 

[Statham k​la​syfikuje​ te składniki ​jako bezpieczn​e lub uważane za bezpieczne. Nie zmienia to jednak faktu, że są szkodliwe dla określonych grup konsumentów, np. alergików, dzieci czy ​osób​ przyjmujących leki. A także dla ​tych, którzy​ nadużywają produktów zawierających te składniki. Zachęcamy do sprawdzania, czy szkodliwe działanie oznaczonych na fioletowo E-dodatków dotyczy was bezpośrednio.]

Barwniki spożywcze

E100 kurkumina
E101 ryboflawina

E102 tartrazyna
E104 żółcień chinolinowa
E110 żółć pomarańczowa FCF
E120 kwas karminowy, koszenila
E122 azorubina
E123 amarant
E124 czerwień koszenilowa
E127 erytrozyna
E128 czerwień 2G
E129 czerwień Allura AC
E131 błękit patentowy
E132 indygotyna
E133 błękit brylantowyFCF

E140 chlorofil

E141 kompleksy miedzi z chlorofilem i jego pochodnymi

E142 zieleń S
E150a karmel prosty
E150b karmel siarczynowy
E150c karmel amoniakalny
E150d karmel amoniakalno-siarczynowy
E151 czerń brylantowa PN

E153 węgiel roślinny

E154 brąz FK
E155 brąz HT

E160a karoteny

E160b annato, biksyna, norbiksyna

E160c kapsorubina, kapsantyna, ekstrakt z papryki
E160d likopen
E160e beta-apo-8′-karotenal (C30)
E160f ester etylowy beta-apo-8′-karotenowego
E161b luteina

E161g kantaksantyna

E162 betanina (barwnik buraka ćwikłowego)

E163 antocyjany
E170 węglan wapnia

E171 dwutlenek tytanu
E172 tlenki i wodorotlenki żelaza

E173 aluminium

E174 srebro

E175 złoto

E180 czerwień litolowa

Konserwanty

E200 kwas sorbowy
E202 sorbinian potasu
E203 sorbinian wapnia

E210 kwas benzoesowy
E211 benzoesan sodu
E212 benzoesan potasu
E213 benzoesan wapnia
E214 ester etylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E215 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu etylu
E216 ester propylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E217 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu propylu
E218 ester metylowy kwasu p-hydroksybenzoesowego
E219 sól sodowa p-hydroksybenzoesanu metylu
E220 dwutlenek siarki
E221 siarczyn sodu
E222 wodorosiarczan sodu
E223 disiarczan sodu
E224 disiarczan potasu
E226 siarczyn wapnia
E227 wodorosiarczan wapnia
E228 wodorosiarczyn potasu
E230 bifenyl
E231 ortofenylofenol
E232 ortofenylofenolan sodu

E234 nizyna

E235 natamycyna
E239 heksametylenoczteroamina

E242 dwuwęglan dimetylu

E249 azotyn potasu
E250 azotyn sodu
E251 azotan sodu
E252 azotan potasu

E260 kwas octowy
E261 octan potasu

E262 octan sodu
E263 octan wapnia

E270 kwas mlekowy

E280 kwas propionowy
E281 propionian sodu
E282 propionian wapnia
E283 propionian potasu

E284 kwas borowy
E285 tetraboran sodu (boraks)

E290 dwutlenek węgla
E296 kwas jabłkowy (z owoców lub syntetyczny)

E297 kwas fumarowy

Przeciwutleniacze

E300 kwas askorbinowy, witamina C
E301 askorbinian sodu
E302 askorbinian wapnia
E304 estry kwasów tłuszczowych i kwasu askorbinowego
E306 mieszanina tokoferoli, witamina E
E307 alfa-tokoferol
E308 gamma-tokoferol
E309 delta-tokoferol

E310 galusan propylu

E311 galusan oktylu
E312 galusan dodecylu

E315 kwas izoaskorbinowy

E316 izoaskorbinian sodu

E320 butylohydroksyanizol (BHA)
E321 butylohydroksytoluen (BHT)

E322 lecytyny

E325 mleczan sodu

E326 mleczan potasu

E327 mleczan wapnia
E330 kwas cytrynowy

E331 cytryniany sodu
E332 cytryniany potasu
E333 cytryniany wapnia

E334 kwas l(+)-winowy
E335 winiany sodu

E336 winiany potasu

E337 winian potasowo-sodowy

E338 kwas fosforowy

E339 fosforany sodu
E340 fosforany potasu
E341 fosforany wapnia
E343 fosforany magnezu
E350 jabłczany sodu
E351 jabłczan potasu
E352 jabłczany wapnia
E353 kwas metawinowy
E354 winian wapnia

E355 kwas adypinowy

E356 adypinian sodu
E357 adypinian potasu
E363 kwas bursztynowy
E380 cytrynian triamonu

E385 sól wapniowo -disodowa kwasu etylenodiaminotetraoctowego

Emulgatory, stabilizatory, środki zagęszczające

E400 kwas alginowy
E401 alginian sodu
E402 alginian potasu
E403 alginian amonu
E404 alginian wapnia

E405 alginian glikolu propylenowego

E406 agar

E407 karagen

E407a przetworzone wodorosty morskie z g. Euchema

E410 mączka chleba świętojańskiego, guma karobowa

E412 guma guar

E413 guma tragakantowa
E414 guma arabska

E415 guma kasantowa

E416 guma karaya

E417 guma tara

E418 guma gellan

E420 sorbitol

E421 mannitol

E422 glicerol

E425 guma konjac
E431 stearyniann polioksyetylenu

E432 monolaurynian polioksyetylenosorbitolu
E433 monooleinian polioksyetylenosorbitolu
E434 monopalmitynian polioksyetylenosorbitolu
E435 monostearynian polioksyetylenosorbitolu
E436 tristearynian polioksyetylenosorbitolu

E440 pektyny
E442 fosfatydy amonu
E444 octan izomaślanu sacharozy

E450 difosforany

E451 trifosforany
E452 polifosforany
E459 beta-cyklodekstryna
E460 celuloza
E461 metyloceluloza
E463 hydroksypropyloceluloza

E464 hydroksypropylometyloceluloza

E465 etylometyloceluloza
E466 karboksymetyloceluloza
E468 sól sodowa karboksymetylocelulozy

E469 enzymatycznie zhydrolizowana karboksymetyloceluloza

E470a sole sodowe, wapniowe i potasowe kwasów tłuszczowych
E470b sole magnezowe kwasów tłuszczowych
E471 mono i diglicerydy kwasów tłuszczowych
E472a mono i diglicerydy k.t. estryfikowane k. octowym
E472b mono i diglicerydy k.t. estryfikowane k. mlekowym
E472c mono i diglicerydy k.t. estryfikowane k. cytrynowym
E472d mono i diglicerydy k.t. estryfikowane k. winowym
E472e mono i diglicerydy k.t. estryfikowane k. mono
i diacetylowinowym
E472f  mono i diglicerydy k.t. estryfikowane mieszaniną
k. cytrynowego i octowego

E473 estry kwasów tłuszczowych i sacharozy

E474 sacharoglicerydy
E475 estry kwasów tłuszczowych i poliglicerolu
E476 polirycynooleinian
E477 estry kwasów tłuszczowych i glikolu propylenowego
E479b termoutleniony olej sojowy
E481 stearyoilomleczan sodu
E482 stearyoilomleczan wapnia

E483 winian stearylu

E491 monostearynian sorbitolu
E492 tristearynian sorbitolu

E493 monolaurynian sorbitolu
E495 monopalmitynian sorbitolu

Dodatki o zróżnicowanym przeznaczeniu

E500 węglany sodu
E501 węglany potasu

E503 węglany amonu
E504 węglany wapnia
E507 kwas chlorowodorowy (kwas solny)

E508 chlorek potasu

E509 chlorek wapnia

E511 chlorek magnezu

E512 chlorek cyny

E513 kwas siarkowy

E514 siarczany sodu

E515 siarczany potasu

E516 siarczan wapnia
E517 siarczan amonu

E520 siarczan glinu
E521 siarczan glinowo-sodowy
E522 siarczan glinowo-potasowy
E523 siarczan glinowo-amonowy

E524 wodorotlenek sodu

E525 wodorotlenek potasu

E526 wodorotlenek wapnia
E528 wodorotlenek magnezu

E529 tlenek wapnia (wapno niegaszone)

E530 tlenek magnezu
E535 żelazocyjanek sodu

E536 żelazocyjanek potasu

E538 żelazocyjanek wapnia

E541 fosforan glinowo-sodowy

E551 dwutlenek krzemu (krzemionka)
E552 krzemian wapnia

E553a krzemian magnezu
E553b uwodniony krzemian magnezu

E554 krzemian glinowo-wapniowy
E555 krzemian glinowo-potasowy
E558 bentonit
E559 krzemian glinu

E570 kwasy tłuszczowe
E574 kwas glukonowy
E575 lakton kwasu glukonowego

E576 glukonian sodu

E577 glukonian potasu

E578 glukonian wapnia

E579 glukonian żelazawy

E585 mleczan żelazawy

Wzmacniacze smaku

E620 kwas glutaminowy

E621 glutaminian monosodowy
E622 glutaminian monopotasowy

E623 diglutaminian wapnia
E624 glutaminian monoamonowy

E625 diglutaminian magnezu
E626 kwas guanylowy

E628 guanylan dipotasowy
E629 guanylan wapnia

E630 kwas linozynowy

E631 inozynian disodowy

E632 inozynian dipotasowy
E633 inozynian wapnia

E634 5’rybonukleotyd wapnia
E635 5’rybonukleotyd disodowy

E640 glicyna i jej sól sodowa
E650 octan cynku

Dodatki do żywności o różnym zastosowaniu

E900 dimetylopolisiloksan

E901 wosk pszczeli biały i żółty

E902 wosk candelilla
E903 wosk karnauba
E904 szelak

E905 wosk mikrokrystaliczny, wosk naftowy

E914 utleniony wosk polietylenowy

E920 L-cysteina

E927b karbamid

E950 acesulfam K
E951 aspartam
E952 kwas cyklaminowy

E953 izomaltoza

E954 sacharyna i jej sole- sodowa, potasowa i wapniowa

E955 sukraloza (syntetyk wytwarzany z cukru i chloru)

E957 taumatyna

E959 neohesperydyna DC

E962 sól aspartamu-acesulfamu

E965 maltitol
E966 laktitol
E967 ksylitol

E1103 inwertaza
E1105 lizozym

E1200 polidekstroza

E1201 poliwinylopirolidon PVP
E1202 poliwinylopirolidon (syntetyczny)

Modyfikowane skrobie

E1404 skrobia utleniona (syntetyczna, modyfikowana)
E1410 fosforan monoskrobiowy
E1412 fosforan diskrobiowy
E1413 fosforowany fosforan diskrobiowy
E1414 acetylowany fosforan diskrobiowy (syntetyczny)
E1420 acetylowana skrobia (syntetyczna)
E1422 acetylowany adypinian diskrobiowy (modyfikowana)
E1440 hydroksypropyloskrobia
E1442 hydroksypropylofosforan diskrobiowy
E1450 sól sodowa oktenylobursztynianu skrobiowego
E1451 acetylowana skrobia utleniona (modyfikowana)
E1518 trioctan glicerolu

E1520 glikol 1,2-propylenowy

Nr.2 Lista E – co powinieneś o nich wiedzieć

Na czym polega sekret umiejętnego wyboru produktu? Na co należy zwrócić uwagę kupując żywność? Na cenę? A może na wygląd? Otóż nie! Cała tajemnica tkwi w etykiecie.

Kilka prostych zasad, jak czytać etykietę:
Zawsze patrzymy na tył opakowania i sprawdzamy:

1. datę ważności, funkcjonuje jako:

• Termin przydatności do spożycia (na produkcie znajdziemy napis “Należy spożyć do …”, określa dzień, miesiąc i rok) – dotyczy to żywności nietrwałej i łatwo psującej się, np. mięso, nabiał; oraz
• Data minimalnej trwałości (“Najlepiej spożyć przed…”, określa miesiąc i rok) – na produktach długoterminowych, suszonych, mrożonych

2. warunki przechowania, np. w suchym i chłodnym miejscu;

3. wartości odżywcze, kalorie, GDA z ang. Guideline Daily Amounts, czyli wskazane dzienne spożycie;

4. skład produktu – podawany w sposób malejący, czyli od składnika, którego jest najwięcej, do takiego którego jest najmniej (patrz np. kakao „dla dzieci” – kakao czy cukier?).

Pamiętaj! Im krótsza lista składu produktu spożywczego, tym zdrowiej.

5. właściwą nazwę produktu; łąkowe, śmietankowe czy „prosto z natury” nie musi oznaczać masła.

Jeśli na pierwszym, drugim lub trzecim miejscu występuje cukier – nie kupuj, nie warto! (kliknij na obrazek aby powiększyć)

 

Warto wiedzieć co kryje lista składników, bo oprócz podstawowych substancji takich jak: białka, cukry czy tłuszcze wprowadzane są nazwy i symbole  E, z których rozszyfrowaniem niejedna osoba może mieć problem. Zadajmy sobie pytanie: Co kryje się pod symbolem E? Czy E są szkodliwe, a także których należy się wystrzegać? Jak E wpływa na nasze zdrowie? Odpowiedzi znajdziecie w dalszej części artykułu.

Krótki przewodnik po “E”

Co to jest lista E?

• to spis dodatków do żywności, powszechnie stosowanych w przemyśle spożywczym,
• są wśród nich substancje pochodzenia naturalnego, czyli występujące w przyrodzie i syntetyczne – powstające w laboratorium,
• obecnie funkcjonuje ponad 1500 dodatków do żywności,
• każde E dodane do produktu spożywczego opisane jest na jego etykiecie jako skrót E z numerem, np. E 621 to glutaminian sodu,
• wyróżnia się 5 podstawowych grup E: barwniki, konserwanty, przeciwutleniacze, emulgatory i pozostałe (tab. nr 1).

Statystki są przerażające! Zjadamy ok. 2 kilogramów “chemii” ukrytej w żywności.

Powszechność stosowania E w przemyśle spożywczym stanowi zagrożenie dla naszego zdrowia. Już dziś wiadomo, że wiele z tych substancji może powodować lub nasilić problemy zdrowotne takie jak: astma, migrena, nadpobudliwość, niektóre mogą być nawet toksyczne.

Pojawia się wobec tego pytanie: Czy strach przed wszechobecnym E jest zawsze uzasadniony?

• Okazuje się, że nie. Są wśród nich substancje (choć nieliczne), które nie mają negatywnego wpływu na nasze zdrowie m.in. E 100 – kurkumina, czy E 300 – witamina C.

E staje się szczególnie szkodliwe, kiedy:

• spożywamy je długotrwale i w dużych ilościach,
• albo w połączeniu z inną substancją tworzą związek, który może być dla nas trujący, np. połączenie E 211 (benzoesanu sodu) z witaminą C, gdyż prowadzi to do powstania rakotwórczego benzenu. Takie połączenie stosuje się w produkcji napojów gazowanych.

Do masowo stosowanych E w żywności należą:

E 210, E 211, E 220, E 249 – E 252, E 621, E 951, E 954.

Najwięcej E zawierają takie produkty jak: słodycze, napoje gazowane, wędliny.

Istnieje grupa osób bardziej wrażliwych na działanie substancji E, należą do nich: małe dzieci, alergicy, osoby starsze, osoby o wrażliwym układzie pokarmowym.

Generalna zasada jest taka: Im krótsza lista E na produkcie, tym lepiej!

Przeczytaj także czym jest żywność wysokoprzetworzona.

Poniżej pomocne tabele.

Podział E i ich krótka charakterystyka

Tab.1

Grupa E	Numer	Zastosowanie (m.in.)	Właściwości
Barwnik	E 100   -E 199	Słodycze,desery,napoje,galaretki	Nadają lub poprawiają barwę produktów
Konserwanty	E 200   -E 299	Wyroby garmażeryjne, napoje gazowane, soki, konserwy, owoce suszone	Zapobiegają psuciu się produktów, przedłużają trwałość i zabezpieczają przed drobnoustrojami
Przeciwutleniacze	E 300   -E 399	Płatki śniadaniowe, frytki, chipsy, masy do ciast, biszkopty, wędliny, margaryna, masło	Zapobiegają utlenieniu środków  spożywczych, przeciwdziałają np. jełczeniu tłuszczów lub zmianom ba
Emulgatory	E 400   -E 499	Lody, zupy w proszku, majonez, margaryna, wędliny, pieczywo, czekolada i produkty czekoladowe	Odpowiadają za trwałość i konsystencję produktu
Pozostałe(m.in. wzmacniacze smaku, substancje słodzące)	E 500   -E 1500	Słodycze, gumy do żucia, napoje light, soki, jogurty, desery, przyprawy	Wzmacniają smak, zamienniki cukru

Lista nieszkodliwych E

Tab. 2

E 100 KURKUMINA	E 101 RYBOFLAWINA -WIT. B2	E 140 CHLOROFIL	E 160- E 163 KAROTENY
E 300 KWAS ASKORBINOWY – WIT.C	E 306 WITAMINA E	E 322 LECYTYNA	E 410 MĄCZKA CHLEBA ŚWIĘTOJAŃSKIEGO
E 412 GUMA GUAR	E 440 PEKTYNA

Lista niektórych szkodliwych E i ich wpływ na organizm

Tab. 3

SZKODLIWE E	Wpływ na organizm
E 102 TARTAZYNA	Reakcje alergiczne, bezsenność, depresje, podejrzany o ADHD u dzieci
E 104 ŻÓŁCIEŃ CHINOLINOWA	Reakcje alergiczne, podejrzana o ADHD u dzieci
E 110 ŻÓŁCIEŃ POMARAŃCZOWA	Reakcje alergiczne, podejrzany o ADHD u dzieci
E120 KOSZELINA	Reakcje alergiczne
E 123 AMARANT	Rakotwórczy
E 124 CZERWIEŃ KOSZELINOWA	Niebezpieczna dla astmatyków, podejrzana o ADHD u dzieci
E 127 ERYTROZYNA	Hamuje wzrost, upośledza działanie tarczycy
E 131 BŁEKIT PATENTOWY	Rakotwórczy
E 210 – E 213 KWAS BENZOESOWY IJEGO SOLE	Rakotwórczy
E 220 – E 228 DWUTLENEK SIARKI I JEGO SOLE	Powoduje stratę wit. B12, reakcje alergiczne, bóle głowy, nudności, zakłóca pracę jelit
E 249 – E 251 AZOTYNY	Rakotwórcze
E 310 – E 312 GALUSANY	Reakcje alergiczne, wysypki
E 320 BHA	Zwiększa poziom cholesterolu we krwi
E 400 KWAS ALGINOWY	Niebezpieczny dla kobiet w ciąży – utrudnia wchłanianie żelaza
E 407 KARAGEN	Owrzodzenia układu pokarmowego, działa przeczyszczająco
E 621 GLUTAMINIAN SODU	Może powodować bóle jelitowo-żołądkowe, bóle głowy, nudności, osłabienie lub pogorszenie wzroku
E 951 ASPARTAM	Rakotwórczy
E 954 SACHARYNA	Rakotwórcza

źródło:

www.dziecisawazne.pl
www.eioba.pl
www.ulicaekologiczna.pl
http://zdrowo.info.pl/

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 listopada 2010 w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych Dz. U. 2012 Nr 232, poz. 1525

Nr 3. Czy wiesz, co jesz? Uważaj na E-dodatki!

Konserwanty na stałe zagościły w składzie większości produktów spożywczych. Etykiety coraz częściej przypominają zestaw młodego chemika. Niestety, nie wszyscy rozumieją, co oznacza tajemniczy E-kod.

Kilka lat temu ukazała się książka mieszkającego w Australii naukowca, homeopaty i pisarza Billa Stathama, która milionom ludzi zwróciła uwagę na złą jakość współczesnego pożywienia i nagminne stosowanie dodatków chemicznych przez producentów żywności i kosmetyków.

Jeszcze kilkanaście lat temu nikt nie zastanawiał się nad szkodliwością pożywienia, alergie zaś należały do rzadkich przypadków w statystykach zachorowań. Niestety, w ciągu tych lat sytuacja zmieniła się diametralnie – znacząco wzrosła liczba osób skarżących się na typowe objawy alergiczne lub słabą odporność immunologiczną, a także chronicznie chorych.

Ponieważ koncerny produkujące żywność nie prowadzą badań określających długoterminowy wpływ tych związków na ludzkie zdrowie, warto zwrócić uwagę na jakość współczesnego pożywienia oraz na problem przetworzonej żywności, której dostępność stała się wizytówką naszych czasów.

W naszym własnym interesie powinniśmy interesować się jakością spożywanego pokarmu, bo jak powiedział niegdyś Hipokrates – Jesteś tym, co jesz.

Co można zrobić, jakiego pożywienia należy się wystrzegać i jak postępować, aby świadomie i skutecznie chronić nasze zdrowie i zdrowie przyszłych pokoleń? Jakie produkty żywnościowe i kosmetyczne możemy stosować i spożywać bez obawy o nasze zdrowie? Te pytania powinien zadać sobie każdy z nas, niezależnie od tego, czy jest chronicznie chory, czy też cieszy się nienagannym zdrowiem.

Bill Statham w swojej wyjątkowej książce E 213 Tabele dodatków i składników chemicznych, czyli co jesz i czym się smarujesz. Poradnik konsumenta opisał, jak po przeprowadzeniu określonych badań wykrył związek między spożywanym pożywieniem a określonymi problemami zdrowotnymi u badanych osób.

Zauważył bowiem, że to nie sam pokarm, lecz dodawane do pożywienia i kosmetyków określone związki chemiczne mogą powodować bądź nasilać problemy zdrowotne, takie jak astma, stany zapalne skóry, pokrzywka, migrena, katar sienny, dolegliwości żołądkowe, problemy behawioralne, nadpobudliwość, trudności w nauce i wiele innych.

Niektóre z tych dodatków okazały się toksyczne dla wątroby, nerek, serca, grasicy czy mózgu – ważnych organów organizmu człowieka – oraz układów: immunologicznego, nerwowego, dokrewnego i hormonalnego. Szczególnie niepokojący jest fakt, że niektóre substancje dopuszczone do stosowania w żywności, środkach higieny osobistej i kosmetykach mogą powodować mutacje genetyczne, uszkodzenia DNA, defekty płodu oraz nowotwory.

Bill Statham zachęcał swoich pacjentów do wyeliminowania szkodliwych związków chemicznych i zmiany diety. U wszystkich pacjentów, którzy zastosowali się do jego wskazówek, nastąpiła poprawa stanu zdrowia. Wielu z nich było zaskoczonych tak szybką reakcją ze strony organizmu i zrozumiało konieczność doboru odpowiedniego pożywienia czy kosmetyków.

Często przyczyny alergii oraz innych chorób chronicznych są nieprawidłowo diagnozowane, ponieważ lekarze nie wiążą przyczyn chorób ze złą jakością pożywienia, a tym bardziej z obecnością w nich wielu dodatków chemicznych.

Lista składników stosowanych w produkcji żywności coraz bardziej się wydłuża, co w wielu z nas wzbudza słuszny niepokój.

Obecnie producenci żywności i kosmetyków mogą korzystać z ponad 10 tys. tego typu środków, z których ponad tysiąc jest szkodliwych. W niektórych krajach zabronione jest stosowanie wielu dodatków do żywności.

Producenci żywności nie są zainteresowani badaniem tych środków pod kątem ich negatywnego wpływu na stan zdrowia ludzi. Produkując żywność, mają przede wszystkim na uwadze szybką sprzedaż oferowanych produktów i wzbudzenie nimi zainteresowania konsumenta. Aby w jak najbardziej korzystny sposób zaprezentować dany produkt i skłonić klienta do jego ponownego kupienia, stosują różne dodatki chemiczne. Należą do nich: wzmacniacze smaku i zapachu, duża grupa barwników nadających żywności określony kolor, zagęszczacze pożywienia oraz nadające pokarmowi słodki smak słodziki.

Dodatek konserwantów, emulgatorów, przeciwutleniaczy i stabilizatorów ma na celu utrzymanie pożywienia w niezmienionej formie oraz wydłużenie terminu przydatności do spożycia. Tak spreparowany produkt żywnościowy przez wiele miesięcy leży na półce sklepowej.

E-konserwanty

Korporacje produkujące żywność stosują nagminnie dodatki do żywności. Najczęściej wzbogacają skład następujących produktów:

• konserwowych, wędzonych i marynowanych przetworów mięsnych

• wędlin, kiełbas, bekonu

• napojów dietetycznych, napojów bezalkoholowych

• niskokalorycznych produktów spożywczych

• kawy rozpuszczalnej

• aromatyzowanych herbat

• kostki bulionowej

• gotowej panierki

• wyrobów cukierniczych, cukierków, ciast, ciast w proszku

• galaretek w proszku

• sosów do mięs i sałatek

• mrożonych ryb

• niskokalorycznych dżemów

• produktów do smarowania pieczywa, serów topionych

• pasty chilli

• lukrowanych wiśni

• przypraw

• koncentratu pomidorowego

• gumy do żucia

• soków owocowych

• marmolady

• margaryny

• chipsów

• lodów

• jogurtów pitnych

• zupek w torebkach, zup błyskawicznych

• ajerkoniaku

• płatków zbożowych, kasz, płatków śniadaniowych

• pieczywa i produktów mącznych, pieczywa tostowego.

Dodatki chemiczne umieszczane są także w składzie różnych kosmetyków oraz wielu farmaceutyków, w tym także leków dla dzieci!

E-kosmetyki

Regularne stosowanie produktów kosmetycznych oraz leków może wpływać negatywnie na stan naszego zdrowia.

Najczęstszymi produktami kosmetycznymi zawierającymi tego typu dodatki chemiczne są:

• pasty do mycia zębów

• płyny do płukania jamy ustnej

• kremy do oczu, kremy do ciała

• różne kosmetyki pielęgnacyjne

• żele i płyny do kąpieli

• farby do włosów, szampony

• lakiery do malowania paznokci

• dezodoranty

• kredki do oczu

• mydła

• środki ściągające

Oto niektóre z dodatków chemicznych, na które warto zwrócić szczególną uwagę:

Duża litera E ze stojącą za nią cyfrą jest nazywana kodem E, i oznacza, że Federacja Europejskich Producentów Enzymów i Dodatków do Żywności oraz Unia Europejska zezwoliły na stosowanie danej substancji.

Poniżej zaprezentowane dodatki do żywności pochodzą ze wspomnianej wyżej książki Billa Stathama E 213 Tabele dodatków i składników chemicznych, czyli co jesz i czym się smarujesz. Poradnik konsumenta.

Nie wszystkie dodatki do żywności są szkodliwe dla naszego zdrowia. Orientację ułatwiają barwne oznaczenia zamieszczone w książce. Te niebezpieczne, których powinniśmy unikać, oznaczone są na czerwono, kolorem zielonym oznaczone są dodatki bezpieczne i niepowodujące zmian zdrowotnych.

1. E 123, AMARANT

Stosowanie amarantu jest w niektórych krajach zakazane, niestety w Polsce jest on często dodawany do kosmetyków i produktów spożywczych. Należy do środków kancerogennych i teratogennych (powodujących wady płodu) oraz może wywoływać wady wrodzone. Amarant powoduje niebiesko-czerwone zabarwienie produktów. Najczęściej jest on dodawany do ciast w proszku, ciasta biszkoptowego, galaretek w proszku, płatków zbożowych, kasz, napojów bezalkoholowych, przetworów z czarnej porzeczki. Dodawany jest także do szminek, różu i innych kosmetyków w celu uzyskania określonej barwy.

Barwnik ten może spowodować astmę, pokrzywkę, reakcje alergiczne, nadpobudliwość, a także zaburzenia płodności oraz wpływać na pracę nerek i wątroby.

Produktów zawierających E 123 powinny unikać osoby uczulone na aspirynę, alergicy, astmatycy, dzieci, osoby z osłabionym systemem immunologicznym, chronicznie chorzy oraz wszyscy ci, dla których zdrowie jest priorytetem.

2. E 951, ASPARTAM

Aspartam może pochodzić z GMO (organizmy modyfikowane genetycznie). Jest wzmacniaczem smaku i zapachu oraz substancją słodzącą (słodzikiem).

Aspartam jest bardzo często dodawany do wszelkich produktów dietetycznych, niskokalorycznych oraz produktów niezawierających cukru. Występuje w napojach dietetycznych, bezalkoholowych, kawie rozpuszczalnej, gumach do żucia, dżemach i pożywieniu dla osób odchudzających się oraz dla diabetyków.

Ze względu na wiele niebezpiecznych skutków zdrowotnych E 951 uznawany jest za niebezpieczny. Po zjedzeniu produktów go zawierających mogą pojawić się: ból głowy, migrena, niepokój, nadpobudliwość (szczególnie u dzieci), agresja, astma (atak astmy), zawroty głowy, utrata pamięci, irytacja, epilepsja, apopleksja.

Aspartam nie jest zalecany dzieciom i kobietom w ciąży i – oczywiście – powinni go unikać astmatycy, epileptycy, diabetycy oraz osoby cierpiące na migrenę, ponieważ może dojść do spotęgowania objawów chorobowych. Wskazane jest, aby produktów go zawierających unikały też osoby o osłabionej odporności immunologicznej, osoby chorujące na choroby autoimmunologiczne i osoby starsze.

Niestety, E 951 dodawany jest także do leków, w tym do leków dla dzieci, aby usunąć niedobry smak medykamentu. Dzieci astmatyczne czy nadpobudliwe nie powinny zażywać leków wzbogacanych aspartamem. Wskazane jest dokładne zaznajomienie się z ulotką leku!

Po ukazaniu się wznowień książki Billa Stathama ukazało się wiele artykułów przekonujących o korzystnym wpływie aspartamu na organizm ludzki. Jako pozytywną podaje się informację, że E 951 został uznany przez ponad 90 krajów na świecie oraz przez różne organizacje nadzorujące (jak FAO i WHO czy Amerykańską Agencję do Spraw Żywności i Leków, FDA) za bezpieczny do szerokiego stosowania przez chorych na cukrzycę, kobiety ciężarne, karmiące oraz przez dzieci.

Ze względu na nagminność dodawania aspartamu do ogromnej ilości przetworów spożywczych, leków i produktów dietetycznych zrezygnowanie z niego bądź wycofanie wielkiej ilości produktów przeznaczonych przede wszystkim dla diabetyków spowodowałoby olbrzymie straty finansowe dla producentów żywności. Argument ten ma na celu jedynie ochronę ich interesów!

3. E 211 BENZOESAN SODU, E 212 BENZOESAN POTASU, E 213 BENZOESAN WAPNIA

Związki te są powszechnie stosowanymi konserwantami. Największe zastosowanie jako dodatek do żywności, kosmetyków i past do zębów ma benzoesan sodu (E 211).

Zarówno E 211, E 212, jak i E 213 powodują podobne objawy, do których należą: astma, pokrzywka, liczne reakcje alergiczne (np. katar sienny), podrażnienia skóry i błony śluzowej jamy ustnej.

Dodatków tych powinny unikać osoby uczulone na aspirynę i lepiej nie podawać dzieciom produktów konserwowanych tymi związkami.

4. E 621 GLUTAMINIAN MONOSODOWY

Glutaminian monosodowy może pochodzić z roślin genetycznie modyfikowanych. Związek ten jest bardzo często stosowany jako wzmacniacz smaku i zapachu. Dzięki niemu żywność, która dawno utraciła walory smakowe, nadal sprawia wrażenie świeżej i wywołuje apetyt. E 621 dodawany jest do zupek błyskawicznych, aromatów, sosów do wołowiny, wieprzowiny, kurczaka i wędzonek. Dodawany jest także nagminnie do mydeł, kosmetyków, szamponów, odżywek do włosów. Bezpośredni kontakt z takimi produktami może się zakończyć atakiem astmy bądź palpitacjami serca. Spożycie produktów, mających go w składzie, może być powodem skurczu oskrzeli, ataku astmy, bólu brzucha, migreny, poirytowania, upośledzenia wzroku i zawrotów głowy.

Glutaminianu monosodowego powinny unikać dzieci oraz osoby uczulone na aspirynę. Wykazuje także właściwości teratogenne!

5. E 102, TARTRAZYNA

Tartrazyna jest barwnikiem żółto-pomarańczowym. W niektórych krajach używanie jej jest zakazane. Tartrazyna ze względu na swoją intensywną barwę jest dodawana o wyrobów cukierniczych, krakersów serowych, kukurydzy, sosów, galaretek miętowych, napojów bezalkoholowych, groszku konserwowego, marcepanu, dżemów, kasz, zup w proszku, marynat i sosów. Używana jest także w wielu kosmetykach oraz barwnikach do wełny i jedwabiu.

Według oceny Billa Stathama określana jest jako związek niebezpieczny. Tartrazyna może powodować astmę, ataki astmy, liczne reakcje alergiczne (np. katar sienny, wysypkę skórną, swędzenie warg i języka, stany zapalne skóry), trudności z koncentracją, dezorientację, nadpobudliwość, agresywność, depresję czy problemy behawioralne. Tartrazyna jest kancerogenem; powinny jej unikać osoby uczulone na aspirynę, dzieci, astmatycy, alergicy, osoby o obniżonej odporności immunologicznej i chronicznie chorzy.

Takich niekorzystnych dla zdrowia związków jest bardzo wiele – czasami w jednym produkcie spożywczym występuje ich kilka, nierzadko cztery lub więcej. Często produkty takie spożywają małe dzieci, nie dziwi więc, że nagle pojawiają się u nich alergie. Zdarza się, że kilkuletnie dziecko ma zdiagnozowaną astmę, mimo że w najbliższej rodzinie nikt na nią nie choruje.

Do powstawania alergii i osłabienia odporności immunologicznej przyczyniają się przetworzone pokarmy, wzbogacone dodatkami do żywności, i fastfoody. Małe dzieci, których system immunologiczny nie jest w pełni rozwinięty, reagują najszybciej, dlatego od rodziców i osób odpowiedzialnych wymagana jest specjalna ostrożność i rozwaga przy kupowaniu produktów zawierających takie dodatki.

Bądź świadomym konsumentem – czytaj etykiety!

Zaleceniem Billa Stathama jest świadomy dobór zdrowej żywności. Przy wyborze żywności powinniśmy zwracać uwagę na następujące kryteria:

• nie spożywać bądź bardzo ograniczyć spożywanie żywności przetworzonej oraz fastfoodów

• zaopatrywać się w żywność BIO, która nie zawiera dodatków chemicznych

• zaznajamiać się z informacjami dotyczącymi określonego produktu, czytać informacje umieszczone na opakowaniu produktu

• zaopatrywać się w produkty surowe, nieprzetworzone (mięso, drób, owoce), i przyrządzać je samemu, dodając naturalne zioła i przyprawy

• zrezygnować z produktów konserwowych, wędzonych, marynowanych, oraz z produktów sprzedawanych w słoikach czy puszkach 

• unikać kupowania produktów o przedłużonym terminie przydatności do spożycia (zdarzają się kilkuletnie)

• zaopatrywać się tylko w takich ciastkarniach czy lodziarniach, które same produkują swoje wyroby, używają tylko sprawdzonych receptur i nie dodają do swoich wyrobów szkodliwych substancji chemicznych

• nie pić napojów puszkowych, wzbogacanych konserwantami, barwnikami, słodzikami i ulepszaczami smaku i zapachu

• zaopatrywać się w świeże warzywa i owoce, pochodzące z rejonu, w którym mieszkamy, z ogródków działkowych bądź sklepów oferujących BIO-produkty.

Świadomy, a nie przypadkowy wybór żywności wcale nie jest trudny. Możliwości kupienia dobrej i zdrowej żywności jest coraz więcej, i bardzo dużo zależy od naszej własnej determinacji oraz wyboru stylu życia.

W ostatnich latach obserwuje się nowy trend determinujący nowoczesny styl życia, który polega na zmianie podejścia do niego również w aspekcie zdrowej żywności i jej wpływu na zdrowie. Coraz więcej osób zauważa bezpośredni związek miedzy dietą a zdrowiem, coraz więcej ludzi dobiera żywność nie przypadkowo, lecz świadomie, na zasadzie – wiem, co jem. Do takiej zmiany postawy i nastawienia przyczynił się także Bill Statham swoją książką skierowaną do każdego konsumenta żywności.

Beata Peszko

Beata Peszko

Absolwentka Wydziału Farmacji Akademii Medycznej w Gdańsku. Od lat zajmuje się niekonwencjonalnymi metodami leczenia, które sama z powodzeniem stosuje. Niebawem ukaże się jej kolejna książka pt. „Stop alergiom”.

 Opublikowano za: http://www.gostek.eu/index.php?option=com_content&view=article&id=513&Itemid=557