dr Ryszard Ślązak 1.1  Programy przed solidarnościowe       W tym samym roku 1989 rozpoczęto intensywne rokowania gospodarcze z zagranicą, rozmowy negocjacyjne z wierzycielami zagranicznymi, państwami-rządami, wobec których Polska miała z tytułu kredytów państwowych, międzyrządowych, uzyskanych bezpośrednio od rządów poszczególnych krajów Zachodu, w ramach umów międzypaństwowych, zobowiązania finansowe, oraz wobec banków zagranicznych posiadających gwarancje na kredyty udzielone przez nie polskim bankom, a pośrednio polskim przedsiębiorcom przemysłowym i handlu zagranicznego. Polsce chodziło głównie o zmniejszenie zadłużenia zagranicznego, płatnego w dewizach, zarówno w kapitale jak i w odsetkach, i rozłożenia reszty pozostałej do spłaty, na dłuższe okresy płatnicze.      Władze miały jednak świadomość, że przy spadku zdolności eksportowych gospodarki, w okresie przemian i nagłego przechodzenia do gospodarki rynkowej, słabną zdolności do spłaty dewizowych zobowiązań zagranicznych. Pomysł podjęcia renegocjacji zadłużenia zagranicznego z Zachodem przywieźli i usilnie podpowiadali doradcy zagraniczni. Usilnie nawet naciskali na swoich naiwnych słuchaczy, aby Polska domagała się nawet 80 procentowej redukcji zadłużenia, jako że kredyty w przeszłości były udzielane rządom socjalistycznym, które je za wiedzą tychże zachodnich kredytodawców zmarnowały. Po procesie długich rozmów i negocjacji oddłużeniowych, w których pracach z oddaniem autor uczestniczył, umorzenie nastąpiło w około 50 procentach. Pozostałość została rozłożona do spłaty na mniejsze kwoty i na dłuższe okresy spłat. Przy sposobności negocjacji oddłużeniowych autor po raz pierwszy publicznie użyl terminu ‘restrukturyzacja zadłużenia i gospodarki’, który to termin wszedł na stale do naszego słownictwa ekonomiczno-finansowego.  1.2  Propozycje reformatorskie z lat 1988-1989      Przy reformowaniu bankowości i stanowieniu nowego prawa bankowego został w roku 1988 opracowany przez kilku ekspertów, /między innymi i z inicjatywy autora niniejszego opracowania/, dla starego jeszcze socjalistycznego rządu, program redukcji wolnodewizowego zadłużenia zagranicznego. Program przewidywał przekształcenie przedsiębiorstw państwowych w spółki prawa handlowego i zamianę ich zobowiązań dewizowych, w akcje czy udziały dla naszych banków, poprzez które zostały im udzielone te kredyty dewizowe, lub częściową i czasową zamianę ich akcji lub udziałów dla krajowych kredytodawców. Dopuszczenie firm zagranicznych do udziałów czy akcji w naszych spółkach miało nastąpić dopiero w późniejszym 5-7 letnim okresie po okrzepnięciu procesu przemian i finansowym wzmocnieniu się naszych spółek miedzy innymi przez obniżenie poziomu i stopnia ich zadłużenia. Dopiero wówczas mogłoby nastąpić tylko częściowe dopuszczenie kapitału obcego wzmacniającego je technologicznie i zwiększającego eksportu nowoczesnych wyrobów na nowe rynki zagraniczne, także i poprzez tych nowych akcjonariuszy czy udziałowców.      W tamtych programach nie przewidywano dopuszczenia kapitału obcego, zagranicznego do polskich banków, a jedynie dofinansowanie stosunkowo licznych, nowo powstałych banków z kapitałem narodowym, osób fizycznych i prawnych. W tych ówczesnych programach z przełomu lat 1988/89 przewidziano, szeroki udział załóg we współwłasności i w odpowiedzialnym współzarządzaniu własnym zakładem pracy. Przewidywano, stabilnie, że udział kapitału obcego w żadnej polskiej spółce, nie może być większy niż 20 procent kapitału akcyjnego czy udziałowego spółki, w szczególności prywatyzowanych większych zakładów … Czytaj dalej Wywłaszczenie z przemysłu narodowego. Programy przed solidarnościowe, część 1