CZY PIŁSUDSKI POMÓGŁ BOLSZEWIKOM? Rozmowa z Andrzejem Nowakiem

Wojna lat 1919-1920 jest dziś przedmiotem sporów polsko-rosyjskich. Czy stanowisko historiografii rosyjskiej da się jakoś zniuansować?

Wśród szerszych kręgów historyków czy w ogóle ludzi zainteresowanych historią temat ten podejmowany jest raczej propagandowo. Istotne znaczenie ma tu wątek jeńców bolszewickich, który został uruchomiony jeszcze na zamówienie Michaiła Gorbaczowa. Przypomnijmy Gorbaczow inicjując ujawnienie części prawdy na temat Katynia – przypisanie wyłącznej odpowiedzialności za zbrodnię NKWD, choć bez wskazania najwyższych władz państwa sowieckiego, realnie odpowiedzialnych za tę decyzję – jednocześnie nakazał swoim propagandystom szukanie anty-Katynia. Nakazał szukanie polskich zbrodni, które w oczach sowieckiej opinii jakoś by zrównoważyły informację o mordzie popełnionym na polskich oficerach. I ten temat w kolejnych falach propagandowych w Rosji powraca. W nieco węższym kręgu wydarzenia sprzed 90 lat dyskutowane są w kontekście odpowiedzialności Piłsudskiego za uratowanie bolszewizmu. Wskazuje się lato i jesień 1919, rozmowy w Białowieży i Mikaszewiczach, a przynajmniej tajną ich część, bo oficjalnie dotyczyły one wymiany jeńców. Natomiast nieoficjalnie dotyczyły przerwania działań na froncie polsko-bolszewickim, czynnym praktycznie od lutego.

 Dlaczego rozmowy te były tak ważne, skoro ostatecznie w kolejnym roku doszło do eskalacji wojny?

Miały one istotne znaczenie dla strony sowieckiej. Chodziło o odciążenie frontu przeciw Polsce, aby można było około 40 tysięcy szabel i bagnetów – jak się wtedy liczyło – przerzucić na front wojny domowej, wojny z Denikinem. Mimo, że oficjalnie nie było żadnego układu Piłsudski-Lenin, to już samo prowadzenie takich rozmów realnie umożliwiło stronie sowieckiej przerzucenie tej ilości wojsk na front wewnętrzny. Denikin pisał o tym później w swoich wspomnieniach. Ale standardowo wątek ten w piśmiennictwie rosyjskim powracał. Podjął go Aleksander Sołżenicyn w eseju, który się ukazał w wydanym w latach 70-tych zbiorze „Iz pod głyb”. Ze strony polskiej również takie oskarżenie pod adresem Piłsudskiego zostało wysunięte. I zrobili to jego polityczni przeciwnicy – posłowie endeccy – już w roku 1920. A mogli to zrobić, ponieważ strona rosyjska w maju tego roku, gdy trwała ofensywa Piłsudskiego na Kijów, ujawniła, na zasadzie przecieku kontrolowanego do komunistycznej prasy niemieckiej, informację o rozmowach z Polakami, jakie toczyły się rok wcześniej. Chodziło o ujawnienie i skompromitowanie Piłsudskiego, który mając w roku 1919 znakomitą okazję zgnieść wspólnie z Denikinem bolszewików paktował z nimi, a teraz porywa się samotnie z motyką na słońce, kiedy w Rosji nie ma już opozycji. Piłsudski dwukrotnie odmówił pomocy Denikinowi w wojnie z Bolszewikami – Józef Mackiewicz w swoich książkach pt. „Lewa Wolna” i „Zwycięstwo Prowokacji”.

Wspomniał pan o doraźnym konflikcie endeków z Piłsudskim. Czy w Polsce pojawiały się jakieś inne głosy krytykujące marszałka za działania w roku 1919?

Po II wojnie światowej temat ten znalazł ważne miejsce w polskiej literaturze emigracyjnej dzięki Józefowi Mackiewiczowi. Jego książka „Zwycięstwo prowokacji” przedstawia w formie publicystycznej zarzuty wobec marszałka, które – właściwie formułują Rosjanie. Mackiewicz z pasją oskarża Piłsudskiego o to iż ten w imię wąsko pojmowanego polskiego interesu narodowego zdecydował się nie pomóc Denikinowi, a faktycznie w krytycznym momencie pomógł Leninowi. Pisarz rozwinął ten wątek w powieści „Lewa wolna”. Tu uwaga na marginesie: „Zwycięstwo prowokacji”, które w zeszłym roku ukazało się po angielsku nakładem Yale University Press, bardzo prestiżowego wydawnictwa, ze wstępem Timothy’ego Snydera, powinno w pierwszej kolejności zostać przełożone na język rosyjski. Znalazłoby z pewnością wielu wdzięcznych czytelników. A jeszcze lepiej gdyby się udało na rosyjski przełożyć takie powieści Mackiewicza jak „Lewa wolna”, bo każdy Rosjanin patriota, przeczytałby ją z wielką przyjemnością.

Jakie były reakcje na książki Mackiewicza?

Spotykał się on z bardzo ostrymi ripostami ze strony środowisk piłsudczykowskich i nie tylko. Niemal wszystkie odłamy emigracji krytykowały te jego wystąpienia. Może z jednym wyjątkiem, jakim był Jędrzej Giertych, który uważał, że opinia Mackiewicza dotycząca Piłsudskiego tylko potwierdza jego negatywną ocenę marszałka. I na tym tle wywiązała się między nimi pełna szacunku korespondencja.

Może zatem powinniśmy wziąć pod uwagę nasz grzech zaniechania wobec białej Rosji?

Warto do tego problemu wracać. Dlatego mówiłem o tym, że dobrze byłoby przełożyć twórczość Mackiewicza na język rosyjski. Sądzę, że na płaszczyźnie antykomunizmu, mimo wszystkich dzielących nas różnic, jest chyba jedyna realna szansa zbliżenia wrażliwości historycznej niemałej części Polaków głęboko przeżywających swój patriotyzm z wrażliwością historyczną najlepszej części Rosjan, którzy postrzegają tradycję rosyjską jako radykalnie odmienną od komunizmu.

Rozmawiał: Filip Memches

Andrzej Nowak – historyk, publicysta, sowietolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktor naczelny dwumiesięcznika „Arcana”

Za: http://www.kresy.pl/publicystyka,wywiady?zobacz/czy-pilsudski-pomogl-bolszewikom-

PS od redakcji KIP: W uzupełnieniu do powyższego tekstu przedkładamy artykuły i raporty na linkach, nie pozostawiające żadnych wątpliwości, że

Józef Piłsudski był zdrajcą Polski, agentem niemieckim i żydowskim, także zwykłym bandytą, który przyczynił się w największym stopniu do klęski wrześniowej i największych strat ludzkich i materialnych w historii Polski.

Legenda fałszu historycznego stworzona dla niego, jest dokładną odwrotnością faktów i jest kpiną z Polaków i Polski.

Gloryfikowanie obecnie Józefa Piłsudskiego i nawiązywanie, do niego i jego „dokonań”, jest powtarzaniem tego samego scenariusza kolejnej wielkiej katastrofy dla Polski i Polaków.

Polecamy uważne przestudiowanie zamieszczonych sąsiednich tekstów  i poniższych na naszej stronie internetowej dla ludzi dociekliwych prawdy i samodzielnie myślących:  

1. Józef Piłsudski – bohater czy zdrajca?Dół formularza : https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/jozef-pilsudski-bohater-czy-zdrajca/
2. Robert Grunholz – Prawda o Piłsudskim: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2015/11/robert-grunholz-prawda-o-pilsudskim/
3. Tajny pakt Lenin-Piłsudski (cz. I i II): https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/tajny-pakt-lenin-pilsudski-cz-i-i-ii-2/
4. Józef Piłsudski likwidator polskiej armii: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/jozef-pilsudski-likwidator-polskiej-armii/
5. Jan Bodakowski: Wsparcie sanacyjnej dyktatury dla żydowskich terrorystów: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/jan-bodakowski-wsparcie-sanacyjnej-dyktatury-dla-zydowskich-terrorystow/
6. Zabójstwo gen. Zagórskiego – zbrodnia ludzi Piłsudskiego: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/zabojstwo-gen-zagorskiego-zbrodnia-ludzi-pilsudskiego/
7. Autor zwycięstwa w wojnie 1920 r. z bolszewikami – GEN. TADEUSZ JORDAN ROZWADOWSKI: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/autor-zwyciestwa-w-wojnie-1920-r-z-bolszewikami-gen-tadeusz-jordan-rozwadowski/
8. Deprawacja struktury państwa polskiego skutkiem zamachu majowego: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/deprawacja-struktury-panstwa-polskiego-skutkiem-zamachu-majowego/
9. Od zamachu majowego do dyktatury sanacyjnej: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2016/05/od-zamachu-majowego-do-dyktatury-sanacyjnej/
10. Izydor Modelski, Wojskowe przyczyny klęski wrześniowej: https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2015/11/gen-izydor-modelski-wojskowe-przyczyny-kleski-wrzesniowej-1939-r-czesc-i-1/
11. https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2015/11/gen-izydor-modelski-wojskowe-przyczyny-kleski-wrzesniowej-1939-czesc-i-2/
12. https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2015/11/gen-izydor-modelski-wojskowe-przyczyny-kleski-wrzesniowej-1939-r-czesc-ii/
13. https://www.klubinteligencjipolskiej.pl/2015/11/gen-izydor-modelski-wojskowe-przyczyny-kleski-wrzesniowej-czesc-iii-podczas-wojny-i-zakonczenie/)