Czy naprawdę szukamy oszczędności?

Dr Tadeusz Polak

Biega, krzyczy Pan Hilary, gdzie są moje okulary?

Pan minister Rostowski szuka swoich milionów, które miał w swoim budżecie, a które nagle mu się zapodziały niczym okulary Pana Hilarego. Ale czy na pewno się zapodziały?

W swoim budżecie minister Rostowski zaplanował wydatki rzędu kilkudziesięciu milionów złotych na prokuraturę wojskową i sądy wojskowe. Czy te wydatki są racjonalnie uzasadnione?

Pan Jarosław Gowin w początkach swojego urzędowania, jako minister sprawiedliwości, nie krył, że likwidacja sądów wojskowych przyniesie w ciągu dziesięciu lat oszczędności dla Budżetu Państwa w wysokości miliarda złotych. Jak taką informację mógł przeoczyć minister finansów? Pomysł porzucono, a jako powód podano przeszkodę w postaci zapisu w Konstytucji o istnieniu sądów wojskowych. Pod koniec swojego urzędowania  Jarosław Gowin przeprowadził reformę sądownictwa, która całkowicie pominęła sądy wojskowe, a polegającą na zmniejszeniu biurokracji w sądach. Krakowskim targiem pan prezydent Bronisław Komorowski zaproponował kompromisowe rozwiązanie. Pozostaną sądy rejonowe w okręgu których zamieszkuje nie mniej niż 60 000 obywateli i które rozpoznają nie mniej niż  7 000 spraw rocznie.

Wojsko Polskie liczy poniżej  100 000 żołnierzy, a wtajemniczeni mówią o 60 tysiącach.

Armia jest ,,obsługiwana” przez siedem wojskowych sądów garnizonowych i dwa wojskowe sądy okręgowe. W sądach tych służy około 60 sędziów wojskowych. Na jeden wojskowy sąd garnizonowy przypada ok. 14 000 żołnierzy. Na jednego sędziego wojskowego przypada nieco ponad 1 500 żołnierzy. Są sądy wojskowe, w których sędzia rozpoznaje w ciągu całego roku 4 sprawy karne. Jedna sprawa na kwartał. Przeciętne wynagrodzenie sędziego wojskowego wynosi 100 000 złotych rocznie. Jak łatwo obliczyć za rozpoznanie jednej sprawy Państwo Polskie płaci takiemu sędziemu wojskowemu 25 000 złotych.  Dużo to czy mało? Niech teraz minister finansów zaproponuje taką samą stawkę sędziom sądów rejonowych. Czy będą w sądach rejonowych przeciwnicy takiego rozwiązania? Szczerze w to wątpię. Sądzę, że przeciwników nie będzie nawet wówczas, gdy taka stawka zostanie objęta podatkiem w wysokości 75 %. Oprócz zwykłego wynagrodzenia sędzia wojskowy otrzymuje nagrodę roczną w wysokości 100 % miesięcznych poborów. Otrzymuje pieniądze na coroczny urlop wypoczynkowy. Otrzymuje tzw. mundurówkę. Czy widział ktoś ostatnio sędziego wojskowego w mundurze na sali sądowej? Odsyłam do relacji z  sądów wojskowych zamieszczonych w internecie, gdzie pod togami sędziów wojskowych królują różne ubranka, tylko nie mundury. W porównaniu z sądami rejonowymi wojskowe sądy garnizonowe rozpoznają śladowe ilości spraw, znacznie poniżej progu 7 000 dla jednego sądu rejonowego, znacznie poniżej tego progu. Mimo tego, co raz na wokandzie pojawiają się sprawy o odszkodowanie z tytułu przewlekłości postępowania przed sądami wojskowymi. Jak to jest możliwe?   W ostatnim czasie przyznane zostało zadośćuczynienie z tytułu niesłusznego tymczasowego aresztowania dla jednego z żołnierzy z Nangar Khel. Jak to jest możliwe, aby stawiać żołnierzowi zarzut ludobójstwa, stosować względem niego tymczasowe aresztowanie, które wielokrotnie było przedłużane, aby następnie orzec, że jest niewinny? Być może odpowiedź również można znaleźć w internecie, gdzie zamieszczona jest rozmowa z prezesem Wojskowego Sądu Okręgowego w Poznaniu, sądu, który zastosował niesłuszne tymczasowe aresztowanie wobec żołnierzy z Nangar Khel. Prezes bez ogródek mówi, że sędziowie wojskowi nie mogą iść na udry z ministrem obrony narodowej i że wykonają każde polecenie ministra nawet takie, które nie ma oparcia w obowiązującym prawie. Czy taki jest wzorzec niezawisłości sędziowskiej? Sędzia Ryszard Milewski za taką samą postawę, dyspozycyjność wobec władzy wykonawczej, utracił stanowisko prezesa sądu okręgowego i wszczęte zostało w tej sprawie postępowanie dyscyplinarne. Prezes Wojskowego Sądu Okręgowego w Poznaniu nadal jest prezesem i nikt nawet nie myśli o wszczynaniu postępowania dyscyplinarnego.

Do dziś, w Sądzie Najwyższym Izbie Wojskowej  pełnią służbę sędziowie, którzy w stanie wojennym skazywali niewinne osoby. Prezes tej Izby Janusz Godyń i obok niego Marian Buliński, Edward Matwijów, Jerzy Steckiewicz, Jan Bogdan Rychlicki. W jakim kraju byłego bloku wschodniego nadal pełnią służbę sędziowie biorący czynny udział w represjonowaniu demokratycznej opozycji i pełniący ją nadal w najwyższej instancji sądowej? Ile pieniędzy Państwo Polskie musiało zapłacić z tytułu odszkodowań niewinnym osobom skazanym w okresie stanu wojennego przez takich sędziów Sądu Najwyższego?  Czemu ma służyć podniesienie wieku emerytalnego dla sędziów Sądu Najwyższego, bo na pewno nie zapewnieniu podniesienia jakości orzecznictwa w tym sądzie. Trudno sobie wyobrazić, by najwyżej ustawieni w hierarchii sądownictwa wojskowego decydenci nie zadbali o dobór kadr na przyszłość według własnych kryteriów.

A  może prokuratura wojskowa jest wolna od takiego bagażu przeszłości?  Nic podobnego. Wedle dokumentu dostępnego w internecie sytuacja jest identyczna. Prokuratorzy stanu wojennego pełnią nadal służbę:

1. Płk Waldemar Dubas obecnie wizytator prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
2. Płk Sławomir Gorzkiewicz obecnie szef oddziału prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
3. Jarosław Kieroński obecnie szef oddziału prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
4. Płk Roman Kozak obecnie prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
5. Płk Jerzy Krawiec obecnie szef oddziału Naczelnej Prokuratury Wojskowej
6. Roman Szubiga obecnie prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
7. Płk Zenon Serdyński obecnie wizytator prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
8. Wojciech Trześniewski obecnie prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
9. Płk Piotr Wojnowski obecnie prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
10. Płk Jan Żak obecnie wizytator prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
11. Lutysław Górecki obecnie prokurator Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Krakowie
12. Płk Andrzej Hałdyn obecnie zastępca Wojskowego Prokuratora Okręgowego w Poznaniu
13. Jacek Jatczak obecnie prokurator Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Poznaniu
14. Ppłk Lech Wysocki obecnie naczelnik wydziału prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Poznaniu
15. Płk Jarosław Ciepłowski obecnie szef oddziału prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej
16. Edward Stefański obecnie naczelnik wydziału prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Poznaniu.

Jakie są racjonalne przesłanki istnienia takich sądów i takich prokuratur ? Czy tacy sędziowie i prokuratorzy zapewniają standardy demokratycznego państwa prawnego?

Z uwagi na trudną sytuację budżetową znowelizowano ustawę o finansach publicznych  i podniesiono progi ostrożnościowe zadłużenia Państwa. Jakie są przeszkody dla znowelizowania ustawy o prokuraturze poprzez likwidację prokuratury wojskowej? Jakie są przeszkody dla znowelizowania ustawy o sądach wojskowych poprzez ograniczenie ich liczby do jednego sądu garnizonowego i jednego sądu okręgowego? Jaki jest sens istnienia Izby Wojskowej Sądu Najwyższego?  Tak poszukiwane miliony przez ministra Rostowskiego, dziesiątki milionów i w perspektywie okrągły miliard, są do zagospodarowania. Czy minister finansów wie gdzie i jak szukać oszczędności ?

Dr Tadeusz Polak