Polityka bez strategii

*
Z przedmowy do książki:
“Polityka bez strategii. Bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej i Polski
w perspektywie ładu globalnego“

“Punktem wyjścia do analizy kwestii bezpieczeństwa regionalnego oraz bezpieczeństwa narodowego Polski są procesy i zagrożenia o charakterze zewnętrznym. Interesują nas strategie, za pomocą których Polska, a także państwa regionu starają się przystosować do warunków zewnętrznych.
Układ globalny ulega ciągłym zmianom. Przede wszystkim następuje coraz większa instytucjonalizacja stosunków międzynarodowych. Równocześnie zmieniają się charakter, kompetencje oraz funkcje państwa narodowego. Istotą systemu państw narodowych była suwerenność oraz zasada równowagi sił – jako czynnik regulujący ich wzajemne stosunki. Zagadnienie bezpieczeństwa wciąż odnosi się przede wszystkim do poziomu państw, chociaż rozwiązywanie kwestii dotyczących bezpieczeństwa dokonuje się w coraz większym stopniu na poziomie ponadpaństwowym. Z tego względu należy się zastanowić, jak wpływa to na kluczową dla państwa narodowego kwestię suwerenności.
Przystępując do NATO, a w jeszcze większym stopniu do Unii Europejskiej, państwa Europy Środkowo-Wschodniej zrzekły się części swej, tradycyjnie rozumianej suwerenności. Członkostwo w NATO czyni ich politykę obronną zależną od polityki Sojuszu jako całości, a zagrożenie bezpieczeństwa sojuszników musi być traktowane jako zagrożenie bezpieczeństwa własnego. Członkostwo w Unii Europejskiej zakłada włączenie gospodarek narodowych do zintegrowanej gospodarki europejskiej oraz podporządkowanie własnej polityki wspólnej polityce gospodarczej. Wejście do obszaru euro pozbawi rządy państw regionu bezpośredniego wpływu na politykę pieniężną, uznawaną dotąd za jeden z głównych atrybutów suwerenności. Jeszcze bardziej ogranicza suwerenność udział w filarze polityki wewnętrznej i sprawiedliwości. Postępy w dziedzinie budowy Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa zmniejszą samodzielność decyzyjną rządów w sferze kluczowej dla tradycyjnej doktryny suwerenności państwa.
Nic zatem dziwnego, że suwerenność państwa w ramach Unii Europejskiej stała się ważnym tematem debat publicznych w Polsce. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej umocniło jej bezpieczeństwo kosztem przekazania części kompetencji leżących uprzednio w gestii państwa polskiego na szczebel ponadnarodowy.
Warto zadać pytanie, czy państwo narodowe powinno zrezygnować z części swej suwerenności w zamian za podniesienie poziomu bezpieczeństwa narodowego?”.

*